Pogrzeby dla osób bez środków do życia – jakie są prawa i obowiązki samorządów oraz rodzin w przypadku osób, które nie mogą pokryć kosztów własnego pogrzebu?

Pochówek bliskiej osoby często wiąże się z poważnymi kosztami. Dla rodzin, które nie dysponują środkami finansowymi, osób samotnych lub bezdomnych, organizacja pogrzebu może być wyzwaniem. Co w takiej sytuacji? Podpowiadamy, jak legalnie uzyskać wsparcie w organizacji pogrzebu oraz jakie są prawa i zasady związane z zasiłkiem pogrzebowym.

Polskie prawo reguluje kwestie związane z pochówkiem i zasiłkiem pogrzebowym. Zgodnie z ustawą z dnia 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych, prawo do pochowania zwłok ludzkich przysługuje najbliższej pozostałej rodzinie osoby zmarłej. W kręgu najbliższej rodziny wymienieni zostają małżonek, krewni zstępni i wstępni, krewni boczni do czwartego stopnia pokrewieństwa oraz powinowaci w linii prostej do pierwszego stopnia pokrewieństwa. Istnieje także możliwość dobrowolnego zobowiązania się do pokrycia kosztów pochówku, na przykład przez pracodawcę lub znajomych zmarłego.

Zwłoki osób bezdomnych, nieposiadających rodziny lub osób, których rodzina nie poczuwa się do organizacji pochówku, muszą zostać pochowane przez gminę. Do zorganizowania pochówku zobowiązana jest gmina właściwa ze względu na miejsce zgonu. W przypadku zgonu w zakładzie karnym lub w areszcie śledczym, pochówek musi zostać zorganizowany przez dany ośrodek, w którym przebywał zmarły. Wyjątek stanowią zwłoki osób, które uwolniły się z zakładu karnego lub aresztu oraz osób przebywających poza terenem zakładu karnego w trakcie odbywania czasowej przepustki. Organizacja pogrzebu przez gminy jest finansowana przez ośrodki pomocy społecznej.

Jeśli rodzina zmarłego nie dysponuje środkami finansowymi na organizację pogrzebu, istnieje możliwość ubiegania się o zasiłek pogrzebowy. Aby ubiegać się niego, rodzina powinna złożyć wniosek do Ośrodka Pomocy Społecznej właściwego ze względu na adres zameldowania zmarłego. Wniosek powinien być załączony do niego skrócony akt zgonu oraz ewentualnie dokumenty potwierdzające trudną sytuację ekonomiczną rodziny.

Warto podkreślić, że zasiłek pogrzebowy zostaje wypłacony tym osobom, które poniosły rzeczywiste wydatki związane z organizacją pochówku. Członkowie rodziny, którzy nie uczestniczyli w organizacji pogrzebu, nie mogą ubiegać się o zasiłek pogrzebowy. Kwota zasiłku pogrzebowego wynosi obecnie 4000 zł, co może stanowić znaczną ulgę finansową dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji.